Với triết lý thiết kế lấy con người làm trung tâm, KTS Phạm Việt Anh theo đuổi những không gian thân thiện, tĩnh tại và giàu cảm xúc – nơi đời sống thường ngày được nâng niu bằng ánh sáng, gió và những khoảng thư giãn tự nhiên. Việc House in Bàu Vá giành giải Top 10 House Awards 2024 không chỉ là sự ghi nhận năng lực, mà còn minh chứng cho hành trình kiên định và đầy đam mê của một kiến trúc sư trẻ, luôn tìm cách kết nối con người, thiên nhiên và đời sống đô thị.

House in Bàu Vá lọt Top 10 House Awards 2024 – cảm xúc đầu tiên của anh khi biết tin này là gì? Công trình này có ý nghĩa như thế nào trong hành trình nghề nghiệp của anh?

Là một văn phòng trẻ trong quá trình hành nghề và thực hành Kiến trúc, chúng tôi không giấu được sự hồi hộp xen lẫn vui mừng khi nhận được thông báo giải thưởng. Đó là những cảm xúc chân thật nhất của tuổi trẻ khi văn phòng đạt được một thành quả tích cực. Sự đón nhận và ghi nhận từ cộng đồng cũng như Hội đồng Giám khảo là nguồn khích lệ lớn, tiếp thêm niềm tin vào con đường và định hướng mà H.BD đã lựa chọn và kiên trì theo đuổi. 

KTS Phạm Việt Anh – Kiến trúc sư trưởng văn phòng H.BD Atelier

Theo anh, điều gì khiến House in Bàu Vá được giới chuyên môn đánh giá cao giữa rất nhiều công trình cùng hạng mục năm 2024?

Bên cạnh các tiêu chí đánh giá chuyên sâu của Giải thưởng, House in Bàu Vá là một sự ứng xử cẩn trọng cho nhà lô phố trong đô thị. Không chỉ ở cá tính và mạnh dạn vát góc 45 độ trong tổ hợp mặt bằng giúp tạo lập được 2 khoảng vườn lớn phía trước và phía sau. Tạo ra một môi trường sống lý tưởng và thân thiện dành cho người sử dụng, được bao bọc bởi tự nhiên – những mảng xanh đủ lớn trong mật độ xây dựng đô thị. Chúng tôi tin những giải pháp và ứng xử phù hợp trong các bối cảnh đặc trưng sẽ tạo ra tính Nhân văn và Hiệu quả.

Tổng quan kiến trúc bên ngoài của House in Bàu Vá

Nếu chỉ dùng ba từ khóa để miêu tả tinh thần của House in Bàu Vá, anh sẽ chọn những từ nào và vì sao?

Thân thiện – Ẩn mình – Cảm xúc. Chúng tôi tin rằng ngoài việc đáp ứng đủ các nhu cầu của chủ nhà. Khả năng của Kiến trúc sư còn là việc tạo ra những tinh thần, những ý tứ và những xúc cảm không gian đủ sức vượt qua những mong cầu cơ bản. Chúng tôi mong muốn ngôi nhà không chỉ biểu đạt về một hình thức đẹp, mà còn là góc nhìn thân thiện, mát mẻ dành cho đô thị. Sự ẩn mình nhờ khoảng đệm cây xanh giúp ngôi nhà lùi sâu và an trú mà không quá bị lộ liễu, không nhiều sự tương tác trực tiếp với bên ngoài. Và lớn hơn, ngôi nhà ở mọi không gian, mọi ngóc ngách đều tạo ra cảm xúc, sự bình yên và tĩnh lặng…

Trong quá trình làm việc với chủ nhà, điều gì khiến anh ấn tượng hay có chi tiết hay câu chuyện nào thú vị phía sau bản vẽ mà ít người biết không?

Chúng tôi luôn cố gắng cảm nhận sâu vào nhu cầu và mong muốn của chủ nhà: một mái hiên gần bếp – một khoảng sân thật rộng – một khu vườn rau củ nhỏ xinh hay một ngôi nhà mát mẻ… Ngoài những tiêu chí đó, chủ nhà là một gia đình có khá nhiều anh chị em ruột, dẫn đến chưa có ngôi nhà cá nhân nào đủ sức chứa các thành viên đại gia đình mỗi khi sum vầy. 

KTS Phạm Việt Anh và hình ảnh chụp tại dự án House in Bàu Vá

Sau khi xây dựng và hoàn thiện xong, ngôi nhà trở thành một điểm đến cho đại gia đình, từ tổ chức sinh nhật, hay kỷ niệm các ngày lễ, ngày gia đình, hay cả thường nhật… Điều đó giúp chúng tôi thấy được một đời sống mới đủ thân thiện và nhiều cảm xúc. Ngôi nhà trở thành một tổ hợp không gian dung chứa những khoảnh khắc đẹp trong đời sống con người. Đó cũng là hạnh phúc của Kiến trúc sư khi nhìn thấy được điều đó diễn ra!

Thiết kế xoay 45 độ của công trình là một lựa chọn táo bạo. Quá trình ra quyết định này diễn ra như thế nào? Là giải pháp kỹ thuật, hay xuất phát từ một cảm hứng nào đó của anh?

Với vị trí của ngôi nhà nằm ở Ngã ba lớn, các yếu tố về quy định, độ lùi và mật độ xây dựng đô thị đặt ra một loạt giới hạn buộc người thiết kế phải tìm ra được giải pháp để cân bằng. Để đáp ứng đồng thời những tiêu chí này và mong muốn của chủ nhà, chúng tôi trải qua rất nhiều vòng tự vấn: liệu phương án này đã hợp lý chưa, phương án kia đã khai thác hết tiềm năng của khu đất chưa? Hàng chục bản vẽ và thử nghiệm bố cục mặt bằng được thực hiện trước khi chúng tôi nhận ra một điểm chung quan trọng: ngôi nhà có thể “tương tác mờ” với đô thị bằng thao tác vát xiên 45 độ, dựa theo hướng của ngã ba và tuyến mương nước đối diện. 

Hình ảnh vị trí ngôi nhà nằm tại ngã ba lớn và trước khi thi công

Trong bối cảnh mặt tiền công trình hướng Tây Nam – hướng nắng gắt, đường vát 45 độ giúp xoay không gian trung tâm về hướng Nam, hướng đón gió tránh nắng đặc trưng của khí hậu Huế. Từ đó, chúng tôi xác định được vị trí phòng khách: không chỉ đơn thuần là không gian sinh hoạt mà trở thành trục giao thông chính, là khoảng thông tầng kết nối hai tầng nhà, đồng thời tạo điều kiện cho đối lưu gió rất hiệu quả theo cả phương ngang lẫn chéo. 

Thao tác vát xiên cũng mang lại hai lợi ích quan trọng khác: tối ưu khoảng lùi công trình và mở ra hai khu vườn với diện tích tối đa trong khuôn viên. Sau nhiều đối chiếu và tính toán, đây là phương án trả lời hiệu quả nhất cho nhiều yêu cầu cùng lúc, từ quy hoạch, khí hậu, không gian sống cho khả năng tương tác với đô thị. 

Sau khi hoàn thành, ngôi nhà tràn ngập mảng xanh, với nắng, với gió

Khi nói House in Bàu Vá là “ngôi nhà đa thế hệ”, anh có thể chia sẻ thêm về cách anh dung hòa nhu cầu của các thế hệ khác nhau trong cùng một không gian sống?

Chúng tôi luôn có một đề xuất chung cho nhiều dự án, đó là luôn tìm các không gian chung – “không gian công cộng” kết nối các thế hệ gia đình lại với nhau; đó có thể là phòng khách, căn bếp nhỏ, hiên trước nhà hay phòng học chung… Nơi mọi người có nhiều khả năng tương tác và giao tiếp nhiều nhất. Nhưng rõ ràng rằng, mỗi người trong đời sống đều có một nhu cầu riêng, một công việc riêng, và những cảm xúc khác nhau. 

Do vậy ngôi nhà luôn cần có sự tách lớp và phân rã nhiều hơn các không gian, mỗi nơi sẽ dung chứa những sự riêng tư mà mỗi người sẽ chọn cho mình để lui tới. Ranh giới của Chung –  Riêng luôn rất mong manh, và những làn ranh đó chính là những điểm mà chúng tôi muốn khai thác.

Ngoài các yếu tố kỹ thuật như thông gió, ánh sáng hay hướng nắng, yếu tố cảm xúc được anh đặt vào công trình này ra sao? Có không gian nào trong nhà mà anh cảm thấy “chạm” nhất?

Sự tính toán và sắp xếp có chủ đích để tạo ra nhiều cảm xúc trong các không gian chắc chắn luôn được chú trọng. Nhưng có vẻ như điểm “chạm” ở ngôi nhà này, hàng hiên trước phòng khách, dưới khối ngủ tầng 2 trở thành không gian sinh hoạt thường nhật của chủ nhà. Ở đó luôn diễn ra các buổi ăn uống của gia đình và bạn bè, bếp nướng – than củi trở thành điểm “chạm” tạo ra Bầu không khí trong khu vườn. Những bài nhạc vang lên, tiếng chim tiếng dế kêu, gió thổi nhè nhẹ và bầu trời lúc hoàng hôn là những khoảnh khắc đẹp trong đời sống ngôi nhà.

Qua House in Bàu Vá, dường như anh thể hiện một triết lý sống hòa hợp với thiên nhiên. Anh quan niệm thế nào về mối quan hệ giữa con người – kiến trúc – thiên nhiên trong bối cảnh đô thị hiện nay?

Với nhịp sống đô thị hiện nay rất nhanh, công nghệ và thiết bị máy móc cũng đang trở thành “vách ngăn” chia tách sự tương tác giữa con người với con người, giữa con người với thiên nhiên. Không thể bác bỏ các công nghệ đang giúp nhiều trong đời sống cũng như áp lực mà tiến trình phát triển xã hội tạo ra, nhưng chúng ta vẫn luôn cần nhiều hơn khoảng tắt máy, chậm nhịp và ngắm nhìn cuộc sống đời thường một cách nhẹ nhàng và chậm rãi. 

Với KTS Phạm Việt Anh, mỗi dự án không đơn thuần là xây dựng nhà ở, mà là nơi tạo ra sự kết nối giữa các thế hệ và đồng điệu cùng thiên nhiên

Khi không gian kiến trúc trở thành cầu nối để kết nối mọi thứ lại với nhau, chúng ta cần cảm nhận và xây dựng được những chất lượng trong không gian. Điều đó giúp cho những con người bận rộn sẽ thích trở về ngôi nhà với những khoảng bình yên, những cậu bé phải đi học quá nhiều có nơi để đá bóng, đánh cầu lông, tưới cây chăm sóc vườn cùng bố mẹ… Đời sống cần những sự va chạm đó nhiều hơn, để việc giáo dục và tăng cường khả năng cảm nhận trở nên đơn giản và dễ dàng hơn.

Sau nhiều năm làm nghề, điều gì khiến anh vẫn giữ được sự tinh tế và lòng nhiệt thành trong mỗi công trình? Có “kim chỉ nam” nào anh luôn tự nhắc mình khi thiết kế không?

Kiến trúc là một ngành học và thực hành cần nhiều thời gian để cảm nhận và trải nghiệm. Ở một góc độ, chúng tôi coi Kiến trúc là Đời sống. Nơi mọi thứ vận hành một cách đơn giản, nhẹ nhàng, nhiều bình yên và cảm xúc. Khi hiểu được nhiều điều thú vị, nhiều giá trị hơn trong cuộc sống, chúng tôi cũng tìm cách để tạo ra nhiều không gian có chiều sâu trong tâm hồn. Điều đó không chỉ giúp chủ nhà là người được thụ hưởng, mà cũng chính là cách để chúng tôi thấy được giá trị đẹp mà nghề Kiến trúc mang lại cho chính chúng ta. Đó là hành trang bằng thời gian và những không gian tốt đẹp!

Nam House – một dự án khác của KTS  Phạm Việt Anh

Nhìn lại hành trình với House in Bàu Vá và các công trình trước đây, anh thấy bản thân đã thay đổi như thế nào? Trong tư duy thiết kế lẫn trong cách nhìn về cuộc sống?

Nhờ Kiến trúc, chúng tôi tìm thấy nhiều sở thích và góc nhìn của cá nhân; cũng nhờ đó mà tìm thấy chính mình trong nhiều nội tại sâu thẳm. Luôn có những công trình tạo cảm giác mạnh mẽ, ấn tượng; nhưng cũng có công trình đề cao sự nhẹ nhàng và yên náu. 

Mỗi câu chuyện của chủ nhà là những góc nhìn mới mẻ mà chúng tôi có cơ hội để nhìn, để thấu hiểu và để khai thác, đó là niềm vui của công việc mà đời sống luôn sẵn sàng mang lại cho chúng tôi. Chúng tôi đang trong hành trình nhìn sâu vào cuộc sống, vào những giá trị tích cực mà đời sống đang hiện hữu và biến chuyển theo thời gian.

Dấu ấn Top 10 là tuyến bài phỏng vấn đặc biệt cùng các kiến trúc sư đã được vinh danh tại Top 10 Awards 2024. Thông qua những chia sẻ chân thật về hành trình nghề nghiệp, câu chuyện phía sau các công trình và cảm xúc khi nhận giải, tuyến bài mang đến góc nhìn truyền cảm hứng cho cộng đồng kiến trúc sư và nhà thiết kế. Đây không chỉ là câu chuyện của những người đi trước, mà còn là lời mời gọi thế hệ tiếp theo mạnh dạn tham gia và ghi dấu ấn tại Top 10 Awards 2025. 👉 Theo dõi “Dấu ấn Top 10” để:Lắng nghe kinh nghiệm và bài học từ các kiến trúc sư được vinh danh.Khám phá giá trị nghề nghiệp mà giải thưởng mang lại.Tìm cho mình động lực và lý do để trở thành gương mặt tiếp theo tại Top 10 Awards 2025.

Biên tập: Hà Nhi