Nhà Hòn Xện | A+ Architects
THÔNG TIN DỰ ÁN:
- Tên dự án: Nhà Hòn Xện
- Đơn vị thiết kế: A+ Architects
- Địa điểm: thành phố Nha Trang
- Diện tích: 120 m2
- Chủ trì: Vu Hoang Kha
- Nhóm thiết kế: Hoang Quang Dong, Nguyen Long An, Ngo Trong Huan, Tran Thi Ly Na, Nguyen Thi Lan Anh
- Thiết kế kĩ thuật: Tu Phan Nguyen Truong
- Năm hoàn thành: 2019
- Chụp ảnh: Quang Tran
Nhà Hòn Xện là lời giải của các KTS cho bài toán về nhà ở tái định cư và phát triển ngành nghề truyền thống. Ngôi nhà đáp ứng những tiện nghi hiện đại nhưng vẫn đủ không gian để gia chủ tìm về những giá trị cũ giản dị, thân thuộc.
Nhà Hòn Xện là một công trình mang tính xã hội về nhà ở tái định cư, ngành nghề truyền thống và vật liệu tái chế. Khi cả nước phát triển ồ ạt các dự án bất động sản đồng nghĩa với việc các khu tái định cư sẽ mọc lên khắp nơi, ngành nghề truyền thống mất không gian làm việc do phải nhường chỗ cho những tiện nghi hiện đại. Con người chỉ muốn xây nhà rộng hơn, cao hơn, thậm chí không còn khoảng sân cho lũ trẻ chạy nhảy. Rồi vật dụng, vật liệu của ngôi nhà cũ cũng trở thành một áp lực lớn cho môi trường nếu người người nhà nhà đều chọn cách bỏ ra bãi rác.
Nhà Hòn Xện nằm trong một khu tái định cư ở Nha Trang – một thành phố biển với làn nước trong xanh và những bãi cát trắng, vì vậy nghề chài lưới là một trong những ngành nghề trọng điểm ở đây chỉ sau du lịch. Tuy nhiên, nơi đây đang phải đối mặt với vấn đề mà cả nước đang gặp phải: mất đi những nghề truyền thống vì sự phát triển đô thị quá nhanh.
Ngày nay, bất động sản mọc lên ồ ạt ở những thành phố lớn tại Việt Nam dẫn đến việc chính quyền cấp một khoản tiền đền bù giải tỏa cho người dân để tái định cư; hơn nữa, người dân tự do xây dựng mà không theo bất kì mẫu nhà hay nguyên tắc nào. Điều đó dẫn đến sự tham lam trong việc xây dựng của người dân, họ xây dựng những hộp bê tông lớn, thậm chí là lấn chiếm diện tích sử dụng đất để xây nhà to nhất có thể. Và kết quả là hầu hết dân cư nơi đây đang đứng trước nguy cơ mất đi nghề làm chài lưới vì không còn chỗ cho nó.
Nhà Hòn Xện chọn một hướng đi khác để giải quyết những thách thức và định hướng ngôi nhà theo một cách có trách nhiệm với xã hội hơn. Đầu tiên, nhóm thiết kế đề xuất một ngôi nhà nhỏ nhưng tối ưu diện tích sử dụng, đưa nhu cầu con người trở về sự đơn giản để nhường chỗ cho sân trước và sân sau, nơi mà các thành viên trong gia đình có thể sinh hoạt và làm nghề truyền thống. Điều đó không chỉ thể hiện sự khiêm tốn với bối cảnh xung quanh khi tối ưu xây dựng với mật độ thấp mà còn tạo ra một nơi cho trẻ em vui chơi.
Hơn nữa, nhóm thiết kế muốn kế thừa những giá trị từ ngôi nhà cũ để lưu giữ những cảm giác thân quen và hoài niệm. Thay vì chọn cách ốp lát và mua những vật liệu mới, Nhà Hòn Xện sử dụng ván gỗ từ ngôi nhà cũ để làm thành đồ nội thất như bếp, sofa, bậc thang để mang lại “cuộc sống mới” cho những vật liệu cũ. Ngoài ra, phần hoàn thiện của ngôi nhà lại sử dụng chính chất cảm vật liệu của nó như tường gạch thô, bê tông trần, điều này cũng góp phần vào việc tiết kiệm chi phí xây dựng cho ngôi nhà và khiến cho không gian trở nên thô mộc, thân thuộc hơn.
Bên cạnh đó, nhóm thiết kế đề xuất một hệ lam có cấu trúc động để tránh nắng Tây và người sử dụng có thể điều chỉnh góc độ khi cần thiết. Lợi thế của ngôi nhà hướng Tây là đón được gió Tây Nam – nguồn gió chính ở Việt Nam nhưng lại phải chịu bức xạ nhiệt gay gắt vào buổi chiều. Hệ lam động lấy cảm hứng từ hình tượng hàng hiên, mái đón ở kiến trúc nhà truyền thống Việt Nam để đưa người sử dụng đến gần hơn với những điều giản dị nhất.
Nhà Hòn Xện là một câu chuyện giàu tính nhân văn về việc giải quyết vấn đề nhà ở tái định cư, cách chúng ta ứng xử với môi trường thông qua những giải pháp mà nhóm thiết kế tìm thấy sau khi phân tích khu đất và những cuộc trò chuyện với chủ nhà. A+ Architects hy vọng ngôi nhà nhỏ này có thể truyền cảm hứng cho các bạn KTS trẻ về những định hướng giải quyết các vấn đề xã hội qua sự khiêm tốn trong thiết kế.