• THÔNG TIN VỀ CÔNG TRÌNH
  • Tên công trình: Up House
  • Địa điểm: Thị trấn Sóc Sơn, huyện Sóc Sơn, Hà Nội
  • Diện tích khu đất: 343 m2
  • Diện tích xây dựng: 130 m2
  • Năm Hoàn thành: 2022
  • Kiến trúc sư chủ trì: Đỗ Minh Thái
  • Đơn vị thiết kế: MAS Architects
  • Ảnh: Hoàng Lê

Công trình Up House gồm 5 khối độc lập, được tổ hợp, sắp xếp theo ngôn ngữ tối giản, không gian sử dụng được kết nối với nhau bởi hành lang trong nhà. Các khối công năng sử dụng đáp ứng nhu cầu của gia đình bao gồm: Phòng sinh hoạt chung, bếp ăn, 03 phòng ngủ, kho và nhà vệ sinh. Các khối kiến trúc được xoay góc so với hướng đất, đưa mặt tiền chính của ngôi nhà về hướng Nam để đón gió mát. Các khối có độ cao thấp khác nhau, khối cao sẽ chắn nắng cho khối thấp giúp diện tích tiếp xúc trực tiếp với nắng ít nhất đồng thời đảm bảo được sự thông thoáng giữa các khối. Sân vườn được bám sát tới các khối nhà giúp không gian sinh hoạt gần gũi với thiên nhiên, được bao bọc bởi cây xanh. Cây trồng xung quanh công trình là những cây mang lại bóng mát và kinh tế điển hình của địa phương như: Bưởi, khế, hồng xiêm, sấu,…. Xen kẽ dưới tán cây là nơi những hoạt động vui chơi và sinh hoạt được diễn ra, trẻ nhỏ có thể thoải mái vui chơi trên thảm cỏ. Một số khu vực được quy hoạch để được nuôi một vài cá thể gia cầm, phục vụ cho cuộc sống hàng ngày của gia đình như: Gà, thỏ, chim,…. Phần sàn tầng 01 được nâng lên giúp cho phần đế ngôi nhà được thông thoáng, tránh được độ ẩm mạnh trong không khí vào mùa nồm, việc đó còn giúp cho việc ngăn chặn: chuột, rắn,… xâm nhập vào bên trong ngôi nhà. Toàn bộ phần mái của ngôi nhà được thiết kế cho việc phơi nông sản, phục vụ cho sản xuất nông nghiệp trong gia đình, cấu tạo phần mái được chia làm hai lớp, biến phần mái trở thành lò sấy tự nhiên, giúp cho việc phơi nông sản được thuận tiện và nhanh chóng. Nước mưa trên mái sẽ được thu toàn bộ vào bể ngầm được đặt ở bên dưới để phục vụ cho việc sinh hoạt, chăm sóc cây trồng, tái sinh nguồn nước. Tổng thể ngôi nhà vừa mang sự mới mẻ trong ngôn ngữ kiến trúc, vừa đáp ứng được các yêu cầu trong hoạt động lao động sản xuất trong nông nghiệp, giúp giảm việc phơi nông sản bừa bãi gây ảnh hưởng tới giao thông, tiết kiệm chi phí xây dựng.

Hà Nội là một thành phố có truyền thống lịch sử và lâu đời của Việt Nam với địa hình khá đa dạng: đồi núi thấp và đồng bằng sông Hồng. Khí hậu Hà Nội có đặc trưng nổi bật là gió mùa nóng ẩm, mưa nhiều về mùa hè, lạnh và ít mưa về mùa đông. Công trình được xây dựng tại Sóc Sơn – Là một huyện ngoại thành của Hà Nội, nơi  đang có diện tích đất ngày càng thu hẹp cùng với sự phát triển kinh tế của địa phương. Những dự án phát triển khu đô thị và các khu công nghiệp làm giảm diện tích sản xuất nông nghiệp của địa phương, việc đó đã dẫn tới tình trạng nông dân không có đủ diện tích sản xuất nông nghiệp. Thực trạng đó thể hiện rõ khi tới lúc thu hoạch nông sản, người nông dân mang nông sản ra phơi tại ven đường quốc lộ, trên đường đi thôn xã do không có diện tích phơi. Việc đó gây ảnh hưởng tới việc lưu thông các phương tiện giao thông, sự an toàn tính mạng của người tham gia giao thông. Đã có nhiều tai nạn giao thông mà nguyên nhân xuất phát từ việc người dân lấn chiếm lòng đường để phơi nông sản.

Ngôi nhà truyền thống địa phương trước kia luôn có khoảng sân rộng trước nhà để phục vụ việc phơi nông sản và các hoạt động sơ chế nông sản: Tuốt thóc, tập kết nông sản, tách ngô, chặt sắn ….v..vv. Ngày nay khi diện tích thu hẹp lại thì những khoảng sân đó gần như không còn, đó chính là nguyên nhân dẫn tới việc người dân phơi nông sản tràn lan ra các vị trí công cộng, đường giao thông thôn xã và các con đường quốc lộ trên địa bàn. Việc khí hậu biến đổi còn khiến những khoảng sân trước nhà trong những ngôi nhà truyền thống là nơi tạo ra bức xạ nhiệt, mang những luồng khí nóng vào trong ngôi nhà khi thời tiết oi nóng vào mùa hè.

Ngôi nhà bao gồm ba thế hệ sinh sống hoạt động trong các lĩnh vực: Nhân viên văn phòng, buôn bán, chăn nuôi cá thể và làm nông nghiệp. Đó là sự phản ánh việc phát triển kinh tế của địa phương khi nhân lực lao động trẻ có trình độ hoạt động trong lĩnh vực sản xuất kinh tế và những nhân lực lao động có độ tuổi cao thuộc thế hệ cũ vẫn giữ các hoạt động sản xuất nông nghiệp. Việc thiết kế ngôi nhà đòi hỏi cân bằng giữa nhu cầu sử dụng với việc áp dụng những ngôn ngữ kiến trúc mới vào trong công trình.

Quản lý nguồn nước 

Các hoạt động tích trữ nguồn nước mưa vốn đã có từ rất lâu trong kiến trúc nông thôn ở Việt Nam, nguồn nước mưa sẽ được thu qua các hệ thống máng thu từ trên mái các ngôi nhà và được lưu trữ trong chum sành hoặc bể nước nổi. Tuy nhiên ngày nay các công trình mới được xây dựng đã không chú trọng tới việc đó, làm đánh mất thói quen giữ gìn và bảo vệ nguồn nước của người dân. Công trình Up House có hệ thống thu nước từ các mái riêng lẻ để tránh lượng nước đổ dồn về hệ thống thoát nước mái, đảm bảo cho việc thoát nước dễ dàng, tránh hiện tượng tắc đọng gây thấm dột cho công trình. Toàn bộ lượng nước mưa được thu vào bể ngầm sẽ được sử dụng trong việc chăm sóc cây trồng, sân vườn xung quanh công trình, việc đó vừa tránh lãng phí nguồn nước tự nhiên vừa giúp nâng cao ý thức của người sử dụng, tôn trọng và bảo vệ thiên nhiên.

Quản lý năng lượng

Luồng gió mát tự nhiên được đưa vào trong công trình nhờ việc xoay mặt tiền chính về hướng Nam  – Là hướng gió mát chủ đạo trong khu vực địa phương. Mặt tiền chính hướng Nam còn giúp cho ánh sáng tự nhiên chiếu sáng cho bên trong công trình ổn định, tránh được lượng nhiệt bức xạ của mặt trời trực tiếp từ hướng Đông và hướng Tây. Công trình có khả năng thích ứng cao với khí hậu địa phương, giúp tiết kiệm điện năng sử dụng cho việc chiếu sáng và làm mát công trình, giảm thiểu tác động xấu tới môi trường.

Giải pháp thông gió

Hệ thống hành lang cùng cách bố trí tường, cửa thông phòng giúp cho các luồng không khí  được lưu thông dẫn gió mát về các phòng trong công trình một cách tự nhiên theo phương ngang. Độ cao thấp giữa các khối công năng gần nhau tạo thành các bẫy gió, dẫn gió mát thông qua khoảng lưu không giữa các khối theo phương đứng. Công trình có sự đối lưu không khí cả bên trong lẫn bên ngoài, giúp cho luồng không khí lưu thông trong công trình luôn được tối ưu nhất trong mọi điều kiện thời tiết.

Gắn kết con người với thiên nhiên, bảo vệ môi trường và sản xuất

Công trình được xây dựng dựa trên thói quen sinh hoạt và đặc tính nghề nghiệp của từng cá nhân trong gia đình. Hoạt động phơi nông sản được diễn ra ở một số thời điểm nhất đinh trong một năm nên việc đưa diện tích phơi lên trên mái không tạo ra bất lợi trong hoạt động sản xuất. Ở các thời điểm không sử dụng, sân phơi như một sân chơi thứ hai, nơi mọi người trong gia đình có thể diễn ra các hoạt động ngoài trời ở trên mái. Không gian xanh bên dưới giúp đem lại cảnh quan xanh cho từng điểm nhìn trong ngôi nhà, thảm cây xanh giúp hấp thụ bức xạ nhiệt của mặt trời, mang lại luồng không khí mát cho không gian xung quanh. Việc sử dụng những cây cảnh quan điển hình của địa phương giúp mang lại kinh tế cho gia đình, vừa giảm chi phí trồng cây và mang lại sự gần gũi với cảnh quan. Không gian sinh hoạt trên 1 sàn sử dụng giúp cho việc kết nối giữa các thành viên dễ dàng, từ mọi không gian trong nhà đều có thể tiếp cận tới không gian sân vườn xung quanh. Công trình tạo nên sự kết nối giữa thiên nhiên với con người, giữa các hoạt động sản xuất lao động với hình thái kiến trúc mới, giữa công trình với cộng đồng thông qua việc tác động tới ý thức của người dân trong việc phơi nông sản có ý thức, giảm tai nạn giao thông do nguyên nhân phơi nông sản bừa bãi tạo ra.

Tiềm năng ứng dụng trên diện rộng

Công trình sử dụng những giải pháp đơn giản trong kiến trúc để kết nối con người với thiên nhiên và các hoạt động sản xuất lao động. Việc sử dụng những giải pháp đơn giản trong việc thiết kế giúp cho mô hình dễ dàng được áp dụng tại các khu vực khác. Những tiện ích mà công trình mang lại phù hợp với nhu cầu của nhiều địa phương và đặc biệt tại những nơi đang có tốc độ đô thị hóa tăng cao khi sự giao thoa của phát triển mô hình kinh tế mới với lao động sản xuất nông nghiệp chưa rõ ràng. Công trình mang lại lợi ích thiết thực ngay cả những nơi thuộc phố thị, việc đưa con người sống gần gũi với thiên nhiên giúp cho người sử dụng ý thức được việc bảo vệ thiên nhiên, mang lại môi trường sống trong lành cho không gian sinh hoạt và môi trường xung quanh, tạo cảnh quan xanh cho khu vực.

Tiết kiệm chi phí xây dựng và sử dụng 

Công trình sử dụng những vật liệu của địa phương như: gạch ép không nung, cây xanh bản địa, nhân lực địa phương, vật tư xây dựng sẵn có trên địa bàn ..v.vv nên giúp giảm chi phí xây dựng của toàn bộ công trình. So với cùng quy mô xây dựng trong khu vực thì chi phí xây dựng để hoàn thiện toàn bộ công trình rẻ hơn 10% so với các công trình khác đồng thời công trình còn mang tới những tiện ích mà những công trình khác trong khu vực không có như: phục vụ hoạt động lao động sản xuất, cải thiện môi trường sống, bảo vệ môi trường, giảm tình trạng mất an toàn giao thông trong khu vực. Nhờ những giải pháp tiết kiệm năng lượng chiếu sáng, năng lượng gió, tận dụng nguồn nước tự nhiên nên chi phí sử dụng dành cho công trình giảm đáng kể so với các công trình lân cận.

Xem thêm thông tin chi tiết của công trình Up House