Blog

Sinh ra ở Bình Định, lớn lên tại Kon Tum và hiện gắn bó với Phú Yên, KTS Nguyễn Thanh Bảo Vương mang trong mình ký ức miền Trung và tình yêu bản địa. Với anh, kiến trúc không chỉ là hình khối mà còn là ký ức, cội rễ văn hóa và sự gắn kết cộng đồng. Những công trình như Làng Mắm Phú Yên hay Sun Village trở thành minh chứng cho triết lý sáng tạo: kiến trúc bắt rễ từ bản địa nhưng được diễn giải bằng ngôn ngữ đương đại. 

Anh có thể chia sẻ về cơ duyên đã đưa mình đến với nghề kiến trúc?

Tôi đến với kiến trúc không chỉ từ niềm yêu thích hình khối hay công trình, mà từ một nỗi ám ảnh đẹp về “ngôi nhà”. Sinh ra ở Bình Định, lớn lên tại Kon Tum và giờ sinh sống, làm việc tại Phú Yên, tuổi thơ tôi luôn gắn liền với những miền quê từ đồng bằng lên miền núi, vì vậy tôi thấm nhuần các giá trị bản sắc của các vùng miền Miền Trung Việt Nam.Tôi thấy căn nhà không đơn thuần là nơi trú ngụ, mà là ký ức, là cội rễ của mỗi người. Tôi chọn kiến trúc vì tôi muốn làm nên những không gian chạm đến cảm xúc, giữ được linh hồn của đất và người.

Trong quá trình làm nghề, đâu là triết lý sáng tạo mà anh luôn đặt làm kim chỉ nam cho các dự án của mình?

Triết lý của tôi là “Kiến trúc phải bắt rễ từ bản địa, nhưng vươn ra thế giới bằng ngôn ngữ của bản sắc đương đại”. Tôi luôn tìm cách giữ lại những giá trị nguyên sơ của văn hóa, khí hậu, cảnh quan… rồi diễn giải lại bằng hình thức kiến trúc đương đại. Với tôi, một công trình đẹp là công trình có thể hòa mình vào thiên nhiên và đời sống cộng đồng, từ đó tôi sáng tạo ra những công trình mang bản sắc của mỗi vùng miền mà nó tọa lạc.

Sinh ra tại Bình Định, sinh sống và làm việc tại Phú Yên, các thiết kế của KTS Nguyễn Thanh Bảo Vương luôn thấm nhuần các giá trị bản sắc của các vùng miền Miền Trung Việt Nam

Cơ duyên nào đưa Kiến trúc sư đến với dự án Làng Mắm Phú Yên và điều gì thôi thúc anh kiên trì theo đuổi một công trình gắn liền với làng nghề truyền thống này? 

Cơ duyên đến với Làng Mắm Phú Yên bắt đầu từ chính những ngôi nhà cũ kỹ, bị hoang hóa và dần bị lãng quên nơi đây. Khi bước vào vùng đất Làng Lò, tôi nhận ra những ngôi nhà cũ này vẫn còn lưu giữ những dấu ấn kiến trúc độc đáo, từ các ngôi nhà xây dựng từ những năm 1975. Đó không chỉ là những mảng tường, mái ngói cũ, mà còn là ký ức, là “hồn” của một làng nghề gắn bó với biển và con người Phú Yên.

Điều thôi thúc tôi kiên trì theo đuổi dự án này chính là mong muốn giữ lại cái hồn xưa trong một diện mạo mới, vừa bảo tồn giá trị truyền thống, vừa tạo không gian sống – nghỉ dưỡng mang hơi thở đương đại. Tôi tin rằng, khi kiến trúc biết lắng nghe quá khứ, nó sẽ tạo ra sự kết nối bền chặt hơn với cộng đồng và lan tỏa giá trị văn hoá của vùng đất này đến nhiều thế hệ sau.

Ý tưởng chủ đạo và thông điệp thiết kế mà anh muốn gửi gắm qua công trình Làng Mắm Phú Yên là gì?

Ý tưởng của tôi là “không gian như một dòng chảy ký ức”. Mỗi chi tiết kiến trúc trong Làng Mắm đều gợi nhắc về chum, vại, lu mắm, mái ngói, giếng nước, áo cá.. nhưng được tái hiện bằng ngôn ngữ đương đại. Thông điệp tôi muốn gửi gắm là: Kiến trúc không chỉ để ở hay ngắm, mà còn để lưu giữ văn hóa và khơi gợi niềm tự hào về quê hương.

Công trình Làng mắm Phú Yên tự như một “dòng chảy ký ức” của KTS.

Từ những ngôi nhà hoang, bị xuống cấp nhiều năm, KTS Nguyễn Thanh Bảo Vương đã cải tạo thành một khu nghỉ dưỡng hiện đại nhưng vẫn bảo tồn được những nét đặc sắc của làng mắm xưa.

Trong quá trình triển khai dự án, anh đã gặp những khó khăn hay thuận lợi nào đáng nhớ? Có thể chia sẻ thêm cùng bạn đọc?

Đây là một công trình cải tạo lại, từ những ngôi nhà hoang, bị xuống cấp nhiều năm, thay vì một cách dễ dàng là san phẳng và làm mới nó từ đầu, thì tôi lại chọn giữ nguyên bản các ngôi nhà, các cây lớn và những thứ còn sót lại từ một thời hoàng kim của làng mắm xưa. Khó khăn lớn nhất là dung hòa giữa bảo tồn và phát triển. Làm sao để công trình vừa hiện đại, hấp dẫn du khách, vừa không làm mất đi hồn cốt làng nghề. Nhưng chính sự đồng lòng và sự kiên nhẫn của đội ngũ đã giúp chúng tôi vượt qua, vững tin vào cách mình đã lựa chọn – bản sắc làng nghề. Thuận lợi lớn nhất chính là tình yêu của cộng đồng dành cho mắm, họ trao cho tôi nguồn cảm hứng mạnh mẽ.

Anh kỳ vọng Làng Mắm Phú Yên sẽ mang đến những giá trị gì cho cộng đồng địa phương và cho du khách?

Tôi mong công trình này sẽ trở thành một mẫu tiêu biểu cho các mô hình làng nghề du lịch trên cả nước. Mọi người sẽ thấy được du lịch không phải chỉ là kinh tế, thư giãn, lưu trú, dịch vụ, tiện ích, mà sâu sắc nhất là giữ lại văn hoá bản địa để lan tỏa ra thế giới, bạn bè quốc tế sẽ hiểu giá trị của dân tộc Việt Nam phần nào từ du lịch.

Làng Mắm Phú Yên là hình mẫu làng nghề du lịch gìn giữ bản sắc, lan tỏa giá trị Việt ra thế giới.

Công trình Làng Mắm Phú Yên đã vinh dự lọt vào Top 10 hạng mục Green Project. Anh nhìn nhận ý nghĩa của giải thưởng này như thế nào, đối với cá nhân mình cũng như đối với cộng đồng kiến trúc sư Việt Nam?

Được vinh danh là niềm tự hào, nhưng hơn hết nó là sự khẳng định: kiến trúc bền vững ở Việt Nam hoàn toàn có thể bắt nguồn từ những làng nghề, từ văn hóa truyền thống. Với cá nhân tôi, đây là động lực để tiếp tục theo đuổi hướng đi này. Với cộng đồng KTS, tôi tin rằng đây là một lời nhắn rằng: hãy nhìn lại quê hương, chúng ta có kho tàng vô giá để khai thác.

Khu nghỉ dưỡng làng mắm Phú Yên khi lên đèn vào tối

Với anh, kiến trúc đóng vai trò như thế nào trong việc gìn giữ văn hóa và ký ức của cộng đồng?

Kiến trúc chính là “chiếc hộp ký ức” của cộng đồng. Một khi những không gian gắn liền với đời sống biến mất, ký ức sẽ phai mờ rất nhanh. Kiến trúc có thể níu giữ điều đó – giữ lại tiếng nói của văn hóa trong từng mái ngói, bức tường, khoảng sân.

Đối với KTS Nguyễn Thanh Bảo Vương: “Kiến trúc chính là “chiếc hộp ký ức” của cộng đồng giúp lưu giữ tiếng nói của văn hoá”.

Ngoài công trình Làng Mắm Phú Yên, đâu là dự án mà anh cảm thấy gắn bó hoặc tâm đắc nhất trong sự nghiệp? Vì sao?

Có lẽ đó là Sun Village – một dự án tôi đã theo đuổi và ấp ủ suốt hai năm qua. Công trình nằm trong quần thể làng du lịch cộng đồng Lò 2 tại Phú Yên (nay thuộc Đông Đắk Lắk), chỉ cách Làng Mắm chừng 500m. Với tôi, Sun Village là nơi hội tụ đầy đủ tinh thần bản sắc của một làng chài Phú Yên: từ nghề làm mắm, làm bánh tráng, gốm Quảng Đức… tất cả được lồng ghép, tái hiện trong một không gian sống động và gắn bó với thiên nhiên.

Điều đặc biệt ở Sun Village là nơi đây không chỉ có kiến trúc, mà còn có tiếng nói của những loài cây bản địa, có hơi thở của biển, có nếp sống bình dị của người dân. Nó giống như một “bảo tàng sống” của làng chài Việt Nam – nơi mà mỗi chi tiết, mỗi chất liệu đều góp phần giữ lại ký ức và truyền đi niềm tự hào về quê hương.

Trong tương lai, anh mong muốn sẽ tiếp tục theo đuổi những dạng dự án như thế nào và anh có lời nhắn nhủ gì dành cho các bạn trẻ muốn theo nghề kiến trúc?

Tôi muốn tiếp tục đi trên con đường: làm kiến trúc từ văn hóa bản địa, nhưng có hơi thở đương đại. Tôi mong muốn sẽ có nhiều dự án homestay, làng nghề, những công trình cộng đồng… để kiến trúc thực sự trở thành cầu nối giữa quá khứ và tương lai. Với các bạn trẻ, tôi chỉ muốn nói: hãy lắng nghe quê hương mình. Nếu bạn tìm thấy cảm hứng từ những điều bình dị nhất, bạn sẽ có một con đường riêng, rất bền bỉ trong nghề.

Biên tập: Hà Nhi

Dấu ấn Top 10 là tuyến bài phỏng vấn đặc biệt cùng các kiến trúc sư đã được vinh danh tại Top 10 Awards 2024. Thông qua những chia sẻ chân thật về hành trình nghề nghiệp, câu chuyện phía sau các công trình và cảm xúc khi nhận giải, tuyến bài mang đến góc nhìn truyền cảm hứng cho cộng đồng kiến trúc sư và nhà thiết kế. Đây không chỉ là câu chuyện của những người đi trước, mà còn là lời mời gọi thế hệ tiếp theo mạnh dạn tham gia và ghi dấu ấn tại Top 10 Awards 2025. 👉 Theo dõi “Dấu ấn Top 10” để: – Lắng nghe kinh nghiệm và bài học từ các kiến trúc sư được vinh danh. – Khám phá giá trị nghề nghiệp mà giải thưởng mang lại. – Tìm cho mình động lực và lý do để trở thành gương mặt tiếp theo tại Top 10 Awards 2025.