• Tên dự án: The Grand House
• Đơn vị thực hiện: Km Architecture Office
• KTS chủ trì: Trần Minh Phước
• Nhóm KTS: Phan Thị Kim Quyên, Nguyễn Trung Cang, Trần Minh Trường 
• Hạng mục: Nhà ở đơn lập kết hợp cộng đồng
• Địa Điểm: Lũng Hòa, Vĩnh Tường , Vĩnh Phúc
• Năm hoàn thành: 2022
• Photo: Hoàng Lê

Sự phát triển của các đô thị lớn thu hút rất nhiều người đến lập nghiệp và sinh sống, song tinh thần của họ vẫn luôn hướng về quê hương. Quá trình này đã tạo nên những ngôi nhà được xây dựng bởi những người con xa quê trở về sau những năm bôn ba đó.

Câu chuyện về sự giao thoa của hai tính chất trái chiều giữa lối sống đô thị và thôn quê đã và đang tạo nên một hình thái kiến trúc thú vị ,sẽ còn thay đổi diện mạo nông thôn của chúng ta trong tương lai với nhiều tư duy mới.

Khu đất nằm trong quần thể nhà ở nông thôn thuộc thôn Hòa Loan, xã Lũng Hòa, tỉnh Vĩnh Phúc. Tuy đã có nhiều thay đổi do quá trình đô thị hóa song nơi đây vẫn còn lưu giữ được tính chất đặc thù của một vùng quê Bắc Bộ. Cấu trúc cơ bản của một căn nhà ba gian truyền thống với gian giữa là gian thờ tự, và hai gian phụ hai bên cho khu vực ngủ và phòng ở.Thiết kế đã giải phóng không gian bên dưới và đẩy hình thức ba gian truyền thống lên trên. Từ đó, tạo không gian trệt rộng hơn, thoáng và mở cho mục đích hội họp gia đình, làng xóm- kết nối trong và ngoài nhà. Không gian thờ, và khu nghỉ ngơi được đưa lên trên, tạo tính trang nghiêm , tĩnh lặng và kín đáo hơn. Xử lý vỏ bao che bằng hoa gió che nắng hướng tây và các đường nét khối đối ứng với hình dáng khu đất và công năng sử dụng. Tổ hợp khối toàn bộ công trình bằng ngôn ngữ cô đọng với 3 khối nhà: khối trệt – Không gian kết nối sân trước, nhà chính và sân sau. Khối phòng ngủ và phòng thờ kết hợp không gian sinh hoạt gia đình bên trên và khối kỹ thuật nằm trên cùng. 

Chúng tôi gọi dự án này là The Grand House – Tức ngôi nhà “lớn”-  Một ngôi nhà chung của đại gia đình, nơi tụ họp các anh chị em xa quê trở về bên người mẹ nay đã già, cũng là nơi mà họ hướng về nguồn cội, thờ tự ông bà. Việc tổ chức không gian nhằm tạo ra sự hòa hợp giữa lối sống mở, hiện đại và tính kín đáo, truyền thống, sự quen thuộc của cá nhân người sử dụng, cũng như sự hòa hợp toàn thể hình khối công trình trong quần thể nhà ở nông thôn mới. Tại đây, con cháu vẫn hướng về ông bà tổ tiên một cách gần gũi, ấm cúng hơn nhưng vẫn có thể có lối sống mở , hướng ngoại , và thay đổi theo chiều hướng tích cực, phù hợp hơn với thời đại.

 Trong cách tổ chức không gian, vẫn giữ lại trọn vẹn các sinh hoạt cần có của ngôi nhà Grand House: một khoảng sân rộng kết nối giữa trong và ngoài. Ngày thường, gian trung tâm tầng trệt là nơi tiếp khách của gia chủ. Trong các ngày trọng đại, không gian có thể mở rộng diện tích kết hợp khoảng sân để làm tiệc, hay tụ họp anh em gói bánh chưng trong những ngày giáp tết. Cũng dưới tầng này, là phòng ngủ cho người mẹ đã già để tiện chăm sóc. Bên dưới cầu thang trung tâm, điểm nhấn ngôi nhà, nơi thu hút rất nhiều em nhỏ chạy nhảy, vui đùa đi mà không làm ảnh hưởng đến các không gian riêng tư khác. Bước lên cầu thang, là không gian thờ tự được gia chủ giữ lại những món đồ kỉ niệm của gian thờ năm xưa. Hai bên là phòng ngủ,nơi các anh chị em có thể nghỉ lại khi trở về “Nhà”.

Cấu trúc hai lớp là một thủ pháp quen thuộc nhưng hiệu quả mà nhiều Kiến trúc sư sử dụng : vừa phù hợp với hình thái kiến trúc nhiệt đới, vừa tạo tính thân quen cho người dân bản địa. Tuy vậy, trong trường hợp này, chúng tôi sử dụng mảng tường hoa gió lớn để tăng hiệu quả che nắng tối đa cho hướng tây. Màu sắc hoa gió được giữ nguyên bản hài hòa với cảnh quan đồng thời màu sắc này chịu đựng được sự khắc nghiệt của thời tiết.Toàn bộ vật liệu ngôi nhà sử dụng theo hòa sắc hài hoài với chung quanh nhưng vẫn mang tính hiện đại : Trên nền trắng là các vật liệu ốp lát sử dụng theo tone màu gốm. 

Thông qua ngôn ngữ và đường nét kiến trúc đương đại, ít chi tiết , không cầu kỳ: những không gian thân thuộc như mái hiên, khoảng sân, chiếc bàn con … được tái hiện nhẹ nhàng là cách mà chúng tôi : những người thiết kế và gia chủ mong muốn hướng đến – Bởi, sau rất nhiều năm xa quê hương, được hiểu, và thấy nhiều điều mới lạ, cuối cùng điều chúng ta thật sự cần khi trở về chỉ là sự bình yên và giản dị.